1phật

T̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ d̲ựa̲ n̲ú̲i̲ k̲h̲ổn̲g̲ l̲ồ b̲i̲ến̲ m̲ất̲ t̲h̲ần̲ b̲í̲, 7̲0̲0̲ n̲ăm̲ s̲a̲u̲ “h̲ồi̲ s̲i̲n̲h̲” để l̲a̲̣i̲ n̲h̲i̲ều̲ n̲g̲h̲i̲ v̲ấn̲ c̲h̲ưa̲ c̲ó̲ l̲ời̲ g̲i̲ả̲i̲ đá̲p̲
S̲a̲u̲ 7̲0̲0̲ n̲ăm̲, M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đại̲ P̲h̲ật̲ m̲ột̲ l̲ần̲ n̲ữa̲ “h̲ồi̲ s̲i̲n̲h̲” t̲h̲ần̲ k̲ỳ̲, t̲r̲ở t̲h̲à̲n̲h̲ b̲ức̲ t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ t̲ạc̲ b̲ằn̲g̲ đá l̲ớn̲ được̲ x̲ây̲ d̲ựn̲g̲ s̲ớm̲ n̲h̲ất̲ t̲h̲ế g̲i̲ới̲.
N̲ó̲i̲ đến̲ n̲h̲ữn̲g̲ n̲g̲ôi̲ t̲ượn̲g̲ p̲h̲ật̲ k̲h̲ổn̲g̲ l̲ồ, n̲h̲i̲ều̲ n̲g̲ười̲ h̲ẳn̲ s̲ẽ̲ n̲h̲ớ n̲g̲a̲y̲ đến̲ S̲ơn̲ Đôn̲g̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ v̲à̲ V̲ân̲ P̲h̲o̲n̲g̲ T̲h̲a̲̣c̲h̲ Q̲u̲ật̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ c̲ủ̲a̲ T̲r̲u̲n̲g̲ Q̲u̲ốc̲, h̲a̲y̲ t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ B̲a̲m̲y̲a̲n̲ ở A̲f̲g̲h̲a̲n̲i̲s̲t̲a̲n̲. N̲h̲ữn̲g̲ t̲ượn̲g̲ p̲h̲ật̲ n̲à̲y̲ n̲ổi̲ t̲i̲ến̲g̲ v̲à̲ c̲a̲o̲ n̲h̲ất̲ n̲h̲ì̲ t̲h̲ế g̲i̲ới̲, c̲h̲ứa̲ đựn̲g̲ v̲ết̲ t̲í̲c̲h̲ c̲ổ đa̲̣i̲ m̲a̲n̲g̲ t̲í̲n̲ n̲g̲ưỡn̲g̲ t̲h̲i̲ên̲g̲ l̲i̲ên̲g̲ v̲à̲ g̲i̲á̲ t̲r̲i̲̣ l̲i̲̣c̲h̲ s̲ử t̲o̲ l̲ớn̲.

T̲h̲ế n̲h̲ưn̲g̲ t̲r̲ên̲ t̲h̲ực̲ t̲ế, t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ B̲a̲m̲y̲a̲n̲ c̲ò̲n̲ p̲h̲ả̲i̲ “n̲g̲h̲i̲ên̲g̲ m̲ì̲n̲h̲” t̲r̲ước̲ m̲ột̲ p̲h̲o̲ t̲ượn̲g̲ ở T̲h̲á̲i̲ N̲g̲u̲y̲ên̲ (S̲ơn̲ T̲ây̲, T̲r̲u̲n̲g̲ Q̲u̲ốc̲), đó̲ c̲h̲í̲n̲h̲ l̲à̲ M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ c̲ó c̲h̲i̲ều̲ s̲âu̲ 1̲7̲,5̲ m̲ét̲ v̲à c̲h̲i̲ều̲ r̲ộn̲g̲ 2̲5̲ m̲ét̲, t̲o̲àn̲ t̲h̲ân̲ c̲a̲o̲ 6̲6̲ m̲é̲t̲.
M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ t̲ừn̲g̲ t̲r̲ả̲i̲ q̲u̲a̲ n̲h̲i̲ều̲ s̲ó̲n̲g̲ g̲i̲ó̲ b̲i̲ến̲ độn̲g̲ t̲h̲ời̲ đa̲̣i̲ n̲ên̲ c̲h̲i̲ều̲ c̲a̲o̲ t̲h̲ật̲ s̲ự c̲ủ̲a̲ p̲h̲o̲ t̲ượn̲g̲ c̲ò̲n̲ p̲h̲ả̲i̲ c̲ăn̲ c̲ứ v̲à̲o̲ s̲ử s̲á̲c̲h̲.
N̲h̲à̲ Đườn̲g̲ đã̲ g̲h̲i̲ c̲h̲é̲p̲ M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ c̲ó̲ c̲h̲i̲ều̲ c̲a̲o̲ “2̲0̲0̲ t̲ấc̲”, c̲ũ̲n̲g̲ t̲ức̲ l̲à̲ 6̲3̲ m̲é̲t̲ t̲í̲n̲h̲ t̲h̲e̲o̲ đơn̲ v̲i̲̣ đo̲ l̲ườn̲g̲ c̲h̲u̲ẩn̲ c̲ủ̲a̲ t̲h̲ời̲ n̲a̲y̲. M̲à̲ t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ B̲a̲m̲y̲a̲n̲ c̲a̲o̲ 5̲3̲ m̲é̲t̲, k̲é̲m̲ M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ đến̲ 1̲0̲ m̲é̲t̲.
T̲u̲y̲ n̲h̲i̲ên̲, M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ k̲h̲ôn̲g̲ p̲h̲ả̲i̲ l̲à̲ t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ c̲a̲o̲ n̲h̲ất̲ t̲h̲ế g̲i̲ới̲. V̲ới̲ k̲ỹ̲ t̲h̲u̲ật̲ p̲h̲á̲t̲ t̲r̲i̲ển̲ c̲ủ̲a̲ t̲h̲ời̲ n̲a̲y̲, v̲i̲ệc̲ k̲i̲ến̲ t̲a̲̣o̲ m̲ột̲ p̲h̲o̲ t̲ượn̲g̲ c̲a̲o̲ h̲ơn̲ t̲r̲ăm̲ m̲é̲t̲ k̲h̲ôn̲g̲ p̲h̲ả̲i̲ l̲à̲ c̲h̲u̲y̲ện̲ k̲h̲ôn̲g̲ t̲h̲ể. T̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ c̲a̲o̲ n̲h̲ất̲ t̲h̲ế g̲i̲ới̲ h̲i̲ện̲ n̲a̲y̲ c̲h̲í̲n̲h̲ l̲à̲ T̲r̲u̲n̲g̲ N̲g̲u̲y̲ên̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ ở H̲à̲ N̲a̲m̲ v̲ới̲ 1̲5̲3̲ m̲é̲t̲ (b̲a̲o̲ g̲ồm̲ 2̲5̲ m̲é̲t̲ b̲ệ v̲à 2̲0̲ m̲é̲t̲ n̲g̲a̲i̲ v̲àn̲g̲).

T̲u̲y̲ n̲h̲i̲ên̲, T̲r̲u̲n̲g̲ N̲g̲u̲y̲ên̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ được̲ k̲h̲ởi̲ c̲ôn̲g̲ x̲ây̲ d̲ựn̲g̲ v̲à̲o̲ n̲ăm̲ 2̲0̲0̲2̲ v̲à̲ k̲h̲á̲n̲h̲ t̲h̲àn̲h̲ n̲ăm̲ 2̲0̲0̲7̲, n̲ên̲ n̲ếu̲ s̲o̲ t̲í̲n̲h̲ l̲i̲̣c̲h̲ s̲ử v̲ới̲ M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ được̲ x̲ây̲ d̲ựn̲g̲ t̲ừ t̲h̲ời̲ N̲a̲m̲ B̲ắc̲ t̲r̲i̲ều̲ t̲h̲ì̲ t̲h̲u̲a̲ x̲a̲.
T̲r̲o̲n̲g̲ “V̲ĩ̲n̲h̲ L̲a̲̣c̲ Đa̲̣i̲ Đi̲ển̲” c̲ó̲ g̲h̲i̲ c̲h̲é̲p̲, M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ được̲ k̲h̲ởi̲ c̲ôn̲g̲ v̲à̲o̲ n̲ăm̲ t̲h̲ứ 2̲ c̲ủ̲a̲ B̲ắc̲ T̲ề T̲h̲i̲ên̲ B̲ả̲o̲ (5̲5̲9̲), c̲ù̲n̲g̲ n̲i̲ên̲ đa̲̣i̲ v̲ới̲ K̲h̲a̲i̲ H̲o̲a̲ T̲ự. M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ được̲ k̲h̲ắc̲ d̲ựa̲ v̲à̲o̲ n̲ú̲i̲ p̲h̲í̲a̲ s̲a̲u̲ c̲h̲ù̲a̲, c̲a̲o̲ l̲ớn̲ h̲ù̲n̲g̲ v̲ĩ̲.
P̲h̲ật̲ g̲i̲á̲o̲ p̲h̲á̲t̲ t̲r̲i̲ển̲ m̲a̲̣n̲h̲ n̲h̲ất̲ v̲à̲o̲ t̲h̲ời̲ T̲ù̲y̲ Đườn̲g̲. N̲ăm̲ đầu̲ c̲ủ̲a̲ T̲ù̲y̲ t̲r̲i̲ều̲ N̲h̲ân̲ T̲h̲o̲̣ (6̲0̲1̲), K̲h̲a̲i̲ H̲o̲a̲ T̲ự c̲h̲u̲y̲ên̲ k̲i̲ến̲ t̲a̲̣o̲ P̲h̲ật̲ c̲á̲c̲ để b̲ả̲o̲ v̲ệ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲, đồn̲g̲ t̲h̲ời̲ đổi̲ t̲ên̲ t̲h̲à̲n̲h̲ T̲i̲̣n̲h̲ M̲i̲n̲h̲ T̲ự. V̲ũ̲ Đức̲ n̲ăm̲ t̲h̲ứ 3̲ (6̲2̲0̲), Đườn̲g̲ C̲a̲o̲ T̲ổ L̲ý̲ U̲y̲ên̲ đến̲ b̲á̲i̲ P̲h̲ật̲ v̲à̲ đổi̲ t̲ên̲ c̲h̲ù̲a̲ v̲ề t̲h̲à̲n̲h̲ K̲h̲a̲i̲ H̲o̲a̲ T̲ự.

S̲ự h̲i̲ện̲ d̲i̲ện̲ c̲ủ̲a̲ L̲ý̲ U̲y̲ên̲ m̲a̲n̲g̲ l̲a̲̣i̲ t̲r̲o̲̣n̲g̲ v̲o̲̣n̲g̲ v̲à̲ d̲a̲n̲h̲ t̲i̲ến̲g̲ t̲o̲ l̲ớn̲ đối̲ v̲ới̲ M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲, t̲ừ đó̲ l̲a̲n̲ t̲r̲u̲y̲ền̲ t̲r̲o̲n̲g̲ d̲ân̲ c̲h̲ú̲n̲g̲.
Đến̲ H̲i̲ển̲ K̲h̲á̲n̲h̲ n̲ăm̲ t̲h̲ứ 2̲ (6̲5̲7̲), Đườn̲g̲ C̲a̲o̲ T̲ôn̲g̲ L̲ý̲ T̲r̲i̲̣ v̲à̲ H̲o̲à̲n̲g̲ h̲ậu̲ V̲õ̲ T̲ắc̲ T̲h̲i̲ên̲ c̲ù̲n̲g̲ g̲i̲á̲ l̲âm̲ đến̲ K̲h̲a̲i̲ H̲o̲a̲ T̲ự v̲à̲ c̲u̲n̲g̲ c̲ấp̲ r̲ất̲ n̲h̲i̲ều̲ t̲à̲i̲ b̲ả̲o̲, t̲ừ đó̲ c̲h̲ù̲a̲ c̲à̲n̲g̲ t̲r̲ở n̲ên̲ l̲ớn̲ m̲a̲̣n̲h̲ v̲à̲ n̲ổi̲ t̲i̲ến̲g̲ h̲ơn̲.
M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đa̲̣i̲ P̲h̲ật̲ đã̲ g̲ặp̲ p̲h̲ả̲i̲ s̲ó̲n̲g̲ g̲i̲ó̲ ở đời̲ c̲ủ̲a̲ Đườn̲g̲ V̲ũ T̲ôn̲g̲. Ôn̲g̲ t̲h̲ực̲ h̲i̲ện̲ k̲ế h̲o̲a̲̣c̲h̲ đàn̲ áp̲ P̲h̲ật̲ g̲i̲áo̲, K̲h̲a̲i̲ H̲o̲a̲ T̲ự b̲ị p̲h̲á h̲ủy̲, v̲à t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ k̲h̲ổn̲g̲ l̲ồ c̲ũn̲g̲ c̲h̲ìm̲ v̲ào̲ q̲u̲ên̲ l̲ãn̲g̲.
Đến̲ n̲ăm̲ 9̲4̲5̲, L̲ưu̲ T̲r̲i̲ V̲i̲ễn̲, H̲o̲àn̲g̲ đế c̲ủa̲ t̲r̲i̲ều̲ đại̲ H̲ậu̲ H̲án̲ đã t̲r̲ùn̲g̲ t̲u̲ c̲ác̲ t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲.
V̲ào̲ c̲u̲ối̲ t̲h̲ời̲ n̲h̲à N̲g̲u̲y̲ên̲, c̲h̲ùa̲ K̲h̲a̲i̲ H̲o̲a̲ l̲a̲̣i̲ b̲ị t̲h̲i̲êu̲ r̲ụi̲, t̲ừ đây̲ d̲ấu̲ v̲ết̲ c̲ủa̲ M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đại̲ P̲h̲ật̲ b̲i̲ến̲ m̲ất̲ k̲h̲ỏi̲ s̲ử s̲ác̲h̲, n̲h̲i̲ều̲ t̲h̲ôn̲g̲ t̲i̲n̲ c̲h̲o̲ r̲ằn̲g̲ t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ đã b̲ị p̲h̲á h̲ủy̲ t̲r̲o̲n̲g̲ t̲h̲ời̲ g̲i̲a̲n̲ n̲ày̲.

N̲ăm̲ 1̲3̲8̲5̲, n̲h̲à M̲i̲n̲h̲ c̲h̲o̲ x̲ây̲ d̲ựn̲g̲ l̲ại̲ K̲h̲a̲i̲ H̲o̲a̲ T̲ự, n̲h̲ưn̲g̲ M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đại̲ P̲h̲ật̲ đã̲ b̲i̲̣ b̲ỏ̲ q̲u̲ên̲.
M̲ãi̲ c̲h̲o̲ đến̲ n̲ăm̲ 1̲9̲8̲3̲, m̲ột̲ n̲h̲ân̲ v̲i̲ên̲ h̲à̲n̲h̲ c̲h̲í̲n̲h̲ đã̲ p̲h̲á̲t̲ h̲i̲ện̲ đốn̲g̲ đổ n̲á̲t̲ b̲ên̲ n̲ú̲i̲ c̲ó h̲ìn̲h̲ d̲ạn̲g̲ c̲ủa̲ m̲ột̲ v̲ị P̲h̲ật̲, đầu̲ v̲à d̲ưới̲ n̲g̲ực̲ b̲ị c̲h̲ôn̲ v̲ùi̲ t̲r̲o̲n̲g̲ đất̲ v̲à đá.
N̲ăm̲ 2̲0̲0̲6̲, c̲h̲ín̲h̲ q̲u̲y̲ền̲ địa̲ p̲h̲ươn̲g̲ đã s̲ửa̲ c̲h̲ữa̲ v̲à t̲ạo̲ h̲ìn̲h̲ đầu̲ c̲ủa̲ M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đại̲ P̲h̲ật̲. S̲a̲u̲ 7̲0̲0̲ n̲ăm̲, M̲ôn̲g̲ S̲ơn̲ Đại̲ P̲h̲ật̲ m̲ột̲ l̲ần̲ n̲ữa̲ “h̲ồi̲ s̲i̲n̲h̲” t̲h̲ần̲ k̲ỳ̲, t̲r̲ở t̲h̲à̲n̲h̲ b̲ức̲ t̲ượn̲g̲ P̲h̲ật̲ t̲ạc̲ b̲ằn̲g̲ đá l̲ớn̲ được̲ x̲ây̲ d̲ựn̲g̲ s̲ớm̲ n̲h̲ất̲ t̲h̲ế g̲i̲ới̲.